Het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft onlangs een belangrijke uitspraak gedaan in een zaak waar een werkgever een recherchebureau inschakelde om een zieke werknemer langdurig te observeren. Dit leidde tot ernstige kritiek van het hof en een aanzienlijke schadevergoeding voor de werknemer. Wat zijn de lessen uit deze zaak?
Het verhaal achter de zaak
In 2019 trad een werknemer in dienst bij een bandenspecialist in Schiedam. Naast zijn baan mocht hij zijn eigen autobedrijf blijven runnen, mits dit zijn werk niet hinderde. Dit was expliciet opgenomen in zijn arbeidscontract.
In de zomer van 2021 meldde de werknemer zich ziek met zowel fysieke als psychische klachten, bevestigd door de bedrijfsarts. Hij begon met aangepast werk, maar viel in 2022 opnieuw volledig uit. Kort daarna schakelde de werkgever een recherchebureau in om hem te observeren. Het bureau concludeerde dat de werknemer niet ziek was en suggereerde dat hij werkzaamheden uitvoerde voor zijn eigen bedrijf. Op basis hiervan dreigde de werkgever met ontslag op staande voet.
Toen mediation geen oplossing bood, volgde uiteindelijk ontslag per 1 december 2023. De werknemer stapte naar de rechter om een schadevergoeding te eisen. Na een eerdere afwijzing door de kantonrechter, werd in hoger beroep anders geoordeeld.
De uitspraak van het hof
Het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden oordeelde dat het inzetten van een recherchebureau onrechtmatig was. Het hof vond dat:
Geen concrete verdenkingen: De werkgever had geen sterke bewijzen, slechts geruchten en een anonieme melding. Dit rechtvaardigt niet de inzet van een recherchebureau.
Onzorgvuldig onderzoek: Het rapport van het bureau was onvoldoende onderbouwd. De conclusie dat de werknemer niet ziek was omdat hij auto reed, was ongepast en niet gebaseerd op medisch oordeel. Bovendien mocht de werknemer volgens zijn arbeidscontract werkzaamheden voor zijn eigen bedrijf uitvoeren.
Schending van privacy: De intensieve observatie van de werknemer, zijn gezin en bezoekers ging veel te ver. Dit ondermijnde het vertrouwen tussen partijen en verergerde de psychische klachten van de werknemer.
Het hof kende een schadevergoeding van €17.000,- bruto toe voor het ernstige verwijtbare handelen van de werkgever. Daarnaast moest de werkgever €5.000,- betalen voor advocaatkosten en ruim €3.500,- aan proceskosten.
Wat kunnen werkgevers hiervan leren?
Communicatie is cruciaal: Voordat een recherchebureau wordt ingeschakeld, moet de werkgever eerst met de werknemer in gesprek gaan. Dit ontbrekende gesprek was een van de kernpunten van kritiek van het hof. Slechts bij ernstige verdenkingen kan observatie gerechtvaardigd zijn.
Privacy respecteren: Werkgevers hebben een verantwoordelijkheid om de privacy van werknemers te beschermen. Elke inbreuk moet proportioneel zijn en zorgvuldig worden afgewogen. Het een maand lang observeren van een werknemer en diens gezin, zoals in deze zaak, is duidelijk buiten proportie.
Kosten en risico’s: Het inschakelen van een recherchebureau is niet alleen duur, maar kan ook leiden tot aanzienlijke juridische kosten als het onderzoek onrechtmatig blijkt te zijn. In dit geval kostte het de werkgever ruim €25.000,- in schadevergoeding en proceskosten.
Conclusie
Deze uitspraak onderstreept het belang van zorgvuldig en respectvol handelen bij arbeidsconflicten. Werkgevers moeten zich twee keer bedenken voordat ze een ingrijpende maatregel nemen, zoals het inzetten van een recherchebureau. Het starten van een gesprek met de werknemer had in deze zaak niet alleen kosten bespaard, maar ook de vertrouwensrelatie kunnen herstellen. Zoals het hof benadrukte: goed werkgeverschap is niet alleen een verplichting, maar een essentiële norm.
In een recente uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden is een opmerkelijke overwinning behaald door een werknemer ([appellant]) tegen zijn voormalige werkgever, Profile Tyrecenter Utrecht B.V. Het hof oordeelde dat Profile Tyrecenter ernstig verwijtbaar heeft gehandeld, wat resulteerde in een toekenning van een billijke vergoeding van €17.000,- bruto aan [appellant], evenals een vergoeding van €5.000,- voor kosten van rechtsbijstand.
### Achtergrond van de zaak
[Appellant] was werkzaam bij Profile Tyrecenter en meldde zich in juli 2021 ziek vanwege zowel fysieke als psychische klachten. Na twee jaar arbeidsongeschiktheid werd zijn arbeidsovereenkomst door Profile Tyrecenter opgezegd. De situatie escaleerde toen Profile Tyrecenter een recherchebureau inschakelde om [appellant] in het geheim te observeren. Volgens het onderzoeksrapport zou [appellant] tijdens zijn ziekmelding werkzaamheden hebben verricht voor zijn eigen onderneming, wat door de werkgever als een ernstige schending werd beschouwd.
De kantonrechter oordeelde aanvankelijk dat Profile Tyrecenter niet ernstig verwijtbaar had gehandeld en wees de vorderingen van [appellant] af. Hierop stelde [appellant] hoger beroep in, waarin het Gerechtshof anders oordeelde.
### Het oordeel van het Gerechtshof
Het hof stelde vast dat het inschakelen van een recherchebureau zonder concrete en serieuze verdenkingen een ernstige inbreuk vormde op de privacy van [appellant]. Het hof benadrukte dat:
1. **Ontbreken van concrete verdenkingen:** Profile Tyrecenter baseerde de opdracht aan het recherchebureau slechts op geruchten en een telefonische melding. Dit rechtvaardigde niet een dergelijke ingrijpende maatregel.
2. **Oneigenlijk gebruik van onderzoeksresultaten:** Het rapport van het recherchebureau was gebrekkig en bevatte onvoldoende bewijs voor de stellingen van Profile Tyrecenter. Het hof wees erop dat arbeidsongeschiktheid niet betekent dat een werknemer geen enkele activiteit mag verrichten.
3. **Schending van goed werkgeverschap:** Door het rechercheonderzoek en de dreiging met ontslag op staande voet, verergerde de psychische klachten van [appellant]. Het hof achtte dit ernstig verwijtbaar en stelde vast dat dit handelen leidde tot een langdurige arbeidsongeschiktheid en de uiteindelijke beëindiging van het dienstverband.
### Toekenning billijke vergoeding
Het hof kende een billijke vergoeding van €17.000,- bruto toe aan [appellant]. Daarbij hield het rekening met de ernstige schending van zijn persoonlijke levenssfeer en de verstoorde arbeidsverhouding. Het hof benadrukte dat een billijke vergoeding geen bestraffend karakter heeft, maar bedoeld is om de werknemer te compenseren voor het onrechtmatig handelen van de werkgever.
Daarnaast werd Profile Tyrecenter veroordeeld tot betaling van €5.000,- voor advocaatkosten. Dit bedrag werd toegewezen omdat [appellant] door de schending van goed werkgeverschap genoodzaakt was juridische bijstand in te schakelen.
### Belang voor werknemers en werkgevers
Deze uitspraak benadrukt het belang van zorgvuldig handelen door werkgevers in situaties van arbeidsongeschiktheid. Het inschakelen van een recherchebureau is alleen toegestaan onder zeer bijzondere omstandigheden en met voldoende bewijs. Voor werknemers laat deze zaak zien dat gerechtelijke stappen loont wanneer de werkgever ernstig verwijtbaar handelt.
Werkgevers dienen niet alleen zorgvuldig om te gaan met de privacy van werknemers, maar ook hun re-integratieverplichtingen serieus te nemen. Dit oordeel bevestigt dat goed werkgeverschap niet alleen een wettelijke verplichting is, maar ook een ethische norm.
### Conclusie
De uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden markeert een belangrijke overwinning voor werknemersrechten. Het hof heeft duidelijk gemaakt dat werkgevers verantwoordelijk worden gehouden voor hun handelen en dat grove schendingen van privacy en goed werkgeverschap niet zonder gevolgen blijven. Dit biedt niet alleen gerechtigheid voor [appellant], maar zet ook een precedent voor soortgelijke zaken in de toekomst.
Comentários