Werkgeversaansprakelijkheid bij geweld in de zorg: wanneer is de werkgever aansprakelijk?

Recent heeft de rechtbank Zeeland-West-Brabant uitspraak gedaan in een zaak waarin een zorgmedewerkster een klap kreeg van een bewoner. Dit incident leidde tot een juridische discussie over aansprakelijkheid. Hieronder bespreek ik de feiten, de juridische aspecten en geef ik praktische tips voor zowel werknemers als werkgevers in soortgelijke situaties.

De feiten van de zaak

Op 19 oktober 2022 kreeg een activiteitenbegeleidster, werkzaam bij een zorginstelling, tijdens haar werk een onverwachte klap tegen haar hoofd van een bewoner met een stoornis in het autistisch spectrum. De begeleidster bood de bewoner een kop koffie aan toen hij plotseling agressief reageerde, wat afwijkend was van zijn normale gedragspatroon.

De werkneemster liep hierdoor gezondheidsklachten op en stelde zowel de bewoner (via diens bewindvoerder) als haar werkgever aansprakelijk voor haar schade.

Juridische beoordeling

Aansprakelijkheid van de bewoner

De kantonrechter oordeelde dat de bewoner aansprakelijk is wegens een onrechtmatige daad (art. 6:162 BW). Hoewel de bewoner een psychische stoornis heeft, staat dit aansprakelijkheid niet in de weg (art. 6:165 BW). De bewindvoerder had onvoldoende argumenten om het incident te ontkennen, mede doordat de werkgever (ook zorgverlener van de bewoner) het incident erkende.

Aansprakelijkheid van de werkgever

Interessanter is de discussie over werkgeversaansprakelijkheid (art. 7:658 BW). De werkgever heeft de wettelijke zorgplicht om redelijkerwijs maatregelen te treffen om te voorkomen dat werknemers schade oplopen tijdens hun werk. Dit houdt in:

• Het treffen van veiligheidsmaatregelen.

• Toezicht houden op naleving van instructies en protocollen.

• Het zorgen voor een duidelijke en tijdige informatieoverdracht tussen diensten.

  
  

De rechter stelde dat de werkgever in beginsel een ruime zorgplicht heeft, zeker in zorginstellingen waar cliënten met psychiatrische problemen verblijven.

In deze zaak speelde mee dat de werkneemster niet was geïnformeerd over eerdere onrust bij de bewoner de dag voorafgaand aan het incident, en dat de activiteiten in een afwijkende ruimte plaatsvonden. Omdat deze punten onzeker waren, gaf de rechter de werkgever een bewijsopdracht: de werkgever moet aantonen dat deze omstandigheden geen invloed hadden op het onverwachte gedrag van de bewoner.

Tips voor werknemers

• Rapporteer incidenten direct: Zorg ervoor dat incidenten zo snel mogelijk worden gemeld, liefst op dezelfde dag, om bewijsproblemen te voorkomen.

• Documenteer alles zorgvuldig: Houd bij wie wat wanneer heeft gezegd of gedaan, zodat duidelijkheid bestaat over de overdracht van informatie.

• Raadpleeg juridische ondersteuning: Als sprake is van letselschade, zoek dan juridische hulp om je belangen te beschermen.

  
  

Tips voor werkgevers

• Zorg voor goede protocollen: Stel duidelijke en werkbare veiligheidsprotocollen en overdrachtsprocedures op.

• Documenteer incidenten goed en direct: Zorg voor een goede en tijdige verslaglegging van bijzondere gebeurtenissen en zorg ervoor dat belangrijke informatie snel gedeeld wordt met het team.

• Neem maatregelen bij afwijkende situaties: Bij verandering van omgeving of omstandigheden (zoals het verplaatsen van activiteiten) kunnen extra voorzorgsmaatregelen nodig zijn, zoals het inzetten van extra personeel.

• Opleiding en scholing: Zorg dat werknemers adequaat zijn getraind om te handelen in situaties waarin bewoners agressief kunnen worden.

  
  

Conclusie

Deze zaak benadrukt hoe belangrijk het is dat werkgevers in de zorgsector zorgvuldig omgaan met hun wettelijke zorgplicht en dat werknemers alert zijn en hun rechten kennen bij incidenten op de werkvloer. Zorgvuldigheid en goede communicatie kunnen veel problemen voorkomen.

Lees hier de volledige uitspraak: Uitspraak Rechtbank Zeeland-West-Brabant

Meer juridische informatie nodig? Bezoek dan onze website: Van der Burg Recht